Olejowy kaganek górniczy

warehouse Eksponat znajduje się w magazynie CNMT

Wytwórca: nieznany,
Miejsce: Górny Śląsk,
Datowanie: przełom XIX i XX wieku.

Kaganek górniczy – olejowa lampa górnicza z knotem.
Choć kaganki używane już były powszechnie w starożytnej Grecji, to były to kaganki otwarte, o kształcie zwykłej miseczki, która z czasem przeobraziła się w ozdobny zbiorniczek. Kaganki zamknięte występowały od XVI wieku i występowały w polskich kopalniach do końca XIX wieku.
Prezentowany kaganek posiada otwór (brakuje elementu zakrywającego) przez który wlewano olej. Korzystano zazwyczaj z oleju rzepakowego, rzadziej ze słonecznikowego. W oleju zanurzano knot, najczęściej wykonany ze splecionego sznureczka bawełnianego. Koniec sznurka przeprowadzony był przez niewielki otwór i wystawał na zewnątrz kaganka. Knot był elementem transportującym olej do płomienia.
Kaganki zaopatrywano w lekkie łańcuszki, albo prostsze elementy niezbędne do zawieszenia na ścianie. W ręku trzymano je rzadko.