Wszystkie teleskopy świata – historia badań kosmosu. Polski wkład w badanie i podbój kosmosu

Wystawa prezentuje historię badań astronomicznych i szeroki zakres zagadnień związanych z narzędziami astronomicznymi. Na wystawie nie zabraknie opowieści o Galileuszu, Mikołaju Koperniku i Heweliuszu – prekursorach badania kosmosu. Ekspozycja ma na celu zachęcenie zwiedzających do pogłębienia wiedzy w zakresie astronomii i eksploracji przestrzeni kosmicznej.

Nowa wystawa stała Wszystkie teleskopy świata – historia badań kosmosu. Polski wkład w badanie i podbój kosmosu będzie dostępna w Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie od 20 lutego 2024r. Wystawa prezentuje historię badań astronomicznych i szeroki zakres zagadnień związanych z narzędziami astronomicznymi. Na wystawie nie zabraknie opowieści o Galileuszu, Mikołaju Koperniku i Heweliuszu – prekursorach badania kosmosu. Ekspozycja ma na celu zachęcenie zwiedzających do pogłębienia wiedzy w zakresie astronomii i eksploracji przestrzeni kosmicznej.

Opowieść wystawiennicza rozpoczyna się od prezentacji lunety Galileusza, która była pierwszym przyrządem optycznym w badaniach astronomicznych, zaś kończy się na współczesnych urządzeniach stacjonarnych o gigantycznej rozmiarów optyce i urządzeniach teleskopowych umieszczanych aktualnie w przestrzeni kosmicznej. Nie da się przedstawić historii teleskopów bez opowieści o najbardziej doskonałym urządzeniu obserwacyjnym jakim jest ludzkie oko oraz zapoznania z geometrią i optyką, bez których to dziedzin niemożliwe byłoby badanie kosmosu.

Badanie kosmosu to bardzo złożone zagadnienie, które jest związane nie tylko z teleskopami, ale przede wszystkim z ekspedycjami ludzi, wyposażonymi w urządzenia pomiarowe i detektory.To też
wysyłanie robotów dokonujących penetracji kosmosu w przestrzeni i w czasie. Na wystawie bardzo ważnym zagadnieniem jest poruszenie tematyki skali. Dotyczy to zarówno rozmiarów mikro i makro, prędkości, czasu, temperatury, ciśnienia, gęstości, liczb wielkich i małych. Problematyka ta, jest przedstawiana z wykorzystaniem modeli, makiet, opisów i prezentacji audiowizualnych.

Dużym nacisk położono na wkład Polaków w historię badań kosmosu. W zagadnieniach prezentowanych na wystawie nie może zabraknąć, opowieści związanej z naszym wielkim astronomem Mikołajem Kopernikiem. Ta część wystawy, skupia się przede wszystkim na jego wielkim dziele myślowym i eksperymentalnym dotyczącym układu heliocentrycznego. Wyjaśniamy jak znajomość matematyki, geometrii i dosyć prostych przyrządów pomiarowych doprowadziła do tak epokowego odkrycia. Niewątpliwie, Mikołaj Kopernik jest jedną z najważniejszych postaci światowej nauki, a jego dzieło De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich) jest jedną z najważniejszych prac naukowych w dziejach ludzkości. Kiedy mówimy o wkładzie Polaków w badania i podbój kosmosu, to nie może zabraknąć takiego nazwiska jak Jan Heweliusz – twórca pierwszych map Księżyca, konstruktor słynnego beztubusowego teleskopu, konstruktor polemoskopu i wielu ważnych astronomicznych przyrządów. Za swoje zasługi na polu badań astronomicznych został wybrany pierwszym w historii zagranicznym członkiem londyńskiego The Royal Society.

Nie może zabraknąć na wystawie współczesnych nazwisk naukowców, takich jak Mirosław Hermaszewski – pierwszy polski kosmonauta, Kazimierz Kordylewski – odkrywca księżyców pyłowych Ziemi w punktach Lagrange’a, odznaczonego brązowym medalem NASA za wkład w badania astronomiczne, Bohdan Paczyński– który w poszukiwaniach planet lub innych obiektów odległych od Ziemi poza Układem Słonecznym wykorzystał metodę mikrosoczewkowania grawitacyjnego, któremu przyznano przez Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne wyróżnienia im. Hanry N. Russela. Ale również obecnie wciąż aktywnie pracujących i rozwijających się badaczy i naukowców takich jak Aleksander Wolszczan – odkrywca pierwszych planet z poza Układu Słonecznego oraz Sławosz Uznański – inżynier i astronauta projektowy, który za chwilę na oczach całego świata ruszy w podbój kosmosu.

Organizatorzy: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 
Partnerzy medialni: Polskie Radio S.A., TVP Nauka, Polskie Radio RDC – Radio dla Ciebie
Partner merytoryczny: Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii – Oddział w Warszawie

———————————————————————————————————————————————————-

Projekt wystawienniczy został sfinansowany ze środków dotacji celowej Ministerstwa Edukacji i Nauki (obecnie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego) oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt Modernizacja i uruchomienie w siedzibie Muzeum sali konferencyjno-kinowej został sfinansowany ze środków dotacji celowej Ministerstwa Edukacji i Nauki (obecnie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego).